Masdar City

Σε έναν πλανήτη με έναν πληθυσμό που συνεχώς αυξάνεται και έρχεται αντιμέτωπος με τα όρια που θέτει το ίδιο το περιβάλλον, διακρίνεται μια τάση για τη δημιουργία ολοκληρωμένων κοινοτήτων (Ecopolis), με μειωμένες ανάγκες σε ενέργεια, νερό, έδαφος και άλλους ενεργειακούς πόρους.

Η τελευταία προσπάθεια δεν έρχεται από τη Δύση και από κάποιους με έντονη οικολογική συνείδηση αλλά από τον Περσικό κόλπο που είναι πλούσιος στον ορυκτό πλούτο του πετρελαίου, και από την ανάγκη κάποιων ανθρώπων να βρουν ένα επιχειρησιακό μοντέλο προσανατολισμένο στη προστασία του περιβάλλοντος.

Πρόκειται για τη Masdar City, μια σχεδόν αυτόνομη πόλη, που έχει σχεδιαστεί για να στεγάσει πάνω από 50.000 κατοίκους και 1.500 επιχειρήσεις. Ξεκινά από την έρημο δίπλα στο διεθνές αεροδρόμιο του Abu Dhabi και προορίζεται να γίνει ένας κόμβος για έρευνα σε μη ρυπογόνες τεχνολογίες.

Masdar στα αραβικά σημαίνει κυριολεκτικά "πηγή". Η πόλη χτίζεται 17 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Abu Dhabi και επεκτείνεται σε μια έκταση 6 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Πίσω από τους τοίχους που θα εκτρέψουν τους ζεστούς ανέμους της ερήμου και το θόρυβο του αεροδρομίου, θα είναι μια πόλη που θα αξιοποιεί στο έπακρο τη σύγχρονη τεχνολογία, σύμφωνα με το σχεδιασμό από την Λονδρέζικη εταιρεία Foster & Partners, μια εταιρεία που κατέχει ηγετική θέση στην αρχιτεκτονική με εφαρμογές στην εξοικονόμηση ενέργειας.

Η κοινότητα, λίγο μικρότερη από την ιστορική συνοικία της Βενετίας, θα έχει παρόμοια στενά πεζοδρόμων, αλλά κάτω από τη σκιά υπόστεγων φτιαγμένα από φωτοβολταϊκούς συλλέκτες. Όλη η ενέργεια που χρειάζεται θα παράγεται από την ηλιακή ακτινοβολία, ενώ υπάρχει πρόβλεψη για αιολικά πάρκα και οροφές κτιρίων με φωτοβολταϊκά πάνελ. Με ηλεκτρική ενέργεια ή με βιοκαύσιμα θα κινούνται και τα λίγα αυτοκίνητα αφού οι αποστάσεις είναι κοντινές και ενθαρρύνεται η πεζοπορία.

Οι ανάγκες σε νερό θα καλύπτονται από μια εγκατάσταση αφαλάτωσης θαλασσινού νερού. Η παραγωγή τροφίμων θα προέρχεται από τα κοντινά θερμοκήπια ενώ όλα τα απόβλητα θα χρησιμοποιούνται ως λίπασμα (compost) ή θα ανακυκλώνονται με άλλη μέθοδο. Ο στόχος είναι η πόλη να μειώσει τα απόβλητά της στο μηδέν.

Στην πρώτη φάση, που θα ολοκληρωθεί μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, θα έχει κατασκευαστεί το Masdar Institute, ένα ακαδημαϊκό ερευνητικό κέντρο μεταπτυχιακού επιπέδου που θα επικουρείται από το Massachusetts Institute of Technology.

Ορισμένοι σκεπτικιστές φοβούνται ότι η πόλη θα είναι μόνο συμβολική για το Abu Dhabi, και ότι μπορεί να καταλήξει απλά μια πολυτέλεια για τους πλούσιους.

Άλλες Ecopolis όπως χαρακτηριστικά αναφέρονται, δημιουργούνται στην Ιορδανία, στο Εμιράτο Ras Al Khaimah με την ονομασία RAK Gateaway project και στην Κίνα με την πόλη Dongtan που θα κατασκευαστεί πάνω σε ένα νησί που εικαστικά θα παρπέμπει σε μια Βενετία της Ασίας.

Προσπάθειες σε παρόμοιες πράσινες κοινότητες είχαν ανάμεικτα αποτελέσματα.

Η Arcosanti, μια οικολογική πόλη στην έρημο της Αριζόνα, ξεκίνησε πριν από τρεις δεκαετίες. Παραμένουν ακόμα κάποιες εργασίες σε εξέλιξη ενώ τώρα καταπατείται από την προαστιακή επέκταση του Phoenix.

Η Κίνα, με την βοήθεια των Αμερικανών εταίρων έχει επιδοθεί στη κατασκευή γρήγορων αγροτικών κοινοτήτων και σχεδιασμού πόλεων που αποσκοπούν στον περιορισμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, αλλά με κάποιες πρόσφατες αναφορές, δημοσιοποιήθηκαν πολλά προβλήματα.

Παρ' όλα αυτά, παλαίμαχοι περιβαλλοντολόγοι εμφανίζονται ενθουσιασμένοι με τη Masdar City, που αποτελεί μέρος ενός φιλόδοξου περιβαλλοντικού σχεδίου (The Masdar Initiative), μιας επένδυσης 22 δισ. δολαρίων σε νέες ενεργειακές τεχνολογίες από το Abu Dhabi. Την προσπάθεια αυτή στηρίζουν εκτός την Foster & Partners, η βρετανική WSP Group, πολυεθνικές ακόμα και διεθνείς οργανώσεις όπως η WWF for Nature και η BioRegional.

Το αξιοπερίεργο απ΄ολα αυτά είναι ότι χώρες πλούσιες σε πετρέλαιο, δείχνουν οικολογική ευαισθησία και δημιουργούν πρότυπες οικολογικές πόλεις που στηρίζονται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στην ανακύκλωση των απόβλητων τους. Μήπως έχουν συνειδητοποιήσει ότι το πετρέλεαιο σε 10 χρόνια θα είναι παρελθόν?