Το Ραδιόφωνο και Εγώ, ως μέσο ακρόασης

ΠΑΝΤΑ υπήρχε ένα ραδιόφωνο στο σπίτι μας. Ζωντανό μέλος της οικογένειάς μας και με άποψη! Θυμάμαι τα καλοκαίρια στο σπίτι του παππού που με ξυπνούσε κάθε πρωί ο τσοπανάκος με τη φλογέρα του και τα κουδούνια (το θρυλικό σήμα έναρξης του κρατικού ραδιοφώνου) και στη συνέχεια ο Εθνικός μας Ύμνος, οι ειδήσεις και ο καιρός προς ναυτιλομένους. Ταξίδευα καθημερινά για Πάρο-Τήνο-Μύκονο και Μητιλήνη, με μποφόρ ή αίθριο καιρό. Στο παιδικό μου μυαλό, με ξυπνούσε η φλογέρα πάνω στα βουνά, στη συνέχεια έκανα μια βουτιά στη φουρτουνιασμένη θάλασσα, πάλευα με τα μανιασμένα κύματα (στην πραγματικότητα με τα σεντόνια πάλευα) για να φτάσω σε προορισμούς μακρινούς και άγνωστους που περίμεναν να τους εξερευνήσω. Θυμάμαι στα χρόνια της δικτατορίας (εντάξει ...δεν είμαι και τόσο μεγάλος) να μαζεύονταν οι μεγάλοι για να ακούσουν ειδήσεις από την Deutchvelle και το BBC. Θυμάμαι τα πρωινά ραδιοφωνικά σήριαλ. Θυμάμαι την λειτουργία που ακούγαμε τις Κυριακές όταν δεν μπορούσαμε να πάμε εκκλησία και τόσα άλλα…

ΜΕΓΑΛΩΣΑΜΕ μαζί. Η σχέση μας ;

…μάλλον ερωτική.

ΕΤΣΙ μόνο θα μπορούσα να την χαρακτηρίσω. Μια σχέση, που ξεκίνησε από τα παιδικά μου χρόνια, στη συνέχεια είχε μια μικρή κάμψη και αναθερμάνθηκε τελευταία.

ΑΝΤΑΛΛΑΣΑΜΕ φευγαλέα βλέμματα στο χωριό, στο σπίτι του παππού μου, τότε που τα ραδιόφωνα ήταν ογκώδη και λειτουργούσαν με τη μεγάλη μπαταρία. Με μάγευε τη νύχτα το μεγάλο φωτεινό καντράν, γεμάτο αριθμούς και ονόματα άγνωστων για μένα τότε πόλεων. Πολλές φορές έριχνα αδιάκριτες ματιές στο πίσω μέρος, μέσα από τις πολλές τρυπούλες για να ανακαλύψω τα μικρά μυστικά του, να χαζέψω τις πυρακτωμένες λαμπίτσες του, να νοιώσω στο πρόσωπό μου τη ζεστασιά και τη μυρωδιά του.

ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ πέρασαν, η τεχνολογία μείωσε εντυπωσιακά το εσωτερικό τους, τα έκανε όμως στην αρχή άκομψα πλαστικά κουτιά. Ήμουν στην Τετάρτη Δημοτικού που αποφάσισα ότι έπρεπε να κάνω το πρώτο βήμα. Βρήκα την ευκαιρία και το παρέσυρα στη μοναξιά της τουαλέτας. Ήμουν προετοιμασμένος, με το σταυροκατσάβιδο στην τσέπη. Το ακούμπησα πάνω στα πόδια μου, το άφησα να μουρμουράει τις μουσικές του, με την πλάτη στο πρόσωπό μου. Ευλαβικά, με την μύτη του κατσαβιδιού άγγιξα την πρώτη βίδα και την γύρισα αριστερόστροφα, προσεκτικά για να μην την πληγώσω. Με την ίδια αξιοσημείωτη προσοχή ξεβίδωσα και τις επόμενες τρεις. Νευρικά αφαίρεσα την πλάτη, για να αποκαλυφθεί το εσωτερικό του. Η μυρουδιά του βακελίτη μου έκοψε την ανάσα. Μια μυρουδιά που θα με συντροφεύει στην υπόλοιπη ζωή μου, αφού μαζί με το κολλητήρι και το πολύμετρο γίναμε η ωραιότερη παλιοπαρέα. Παρόλα αυτά προχώρησα και ξεβίδωσα την πλακέτα. Ήθελα να την γνωρίσω και από την άλλη της όψη, όχι μόνο από το τυπωμένο της κύκλωμα. …Ήθελα πιο πολλά. Να αγγίξω τις αντιστάσεις, τους πυκνωτές, τα πηνία της. Στα πιο απόμακρα σημεία, εκεί που δεν μπορούσαν να αγγίξουν τα δάκτυλά μου, τρύπωσε το βλέμμα μου. Ικανοποιώντας στο έπακρο την περιέργειά μου, ένοιωσα τη μεταλλική γεύση να πλημμυρίζει από τους αδένες το στόμα μου, κάτι σαν τα κατάφερα (ή τώρα πρέπει να τα ξαναβάλω στη θέση τους) ικανοποιώντας έτσι πλήρως όλες μου τις αίσθήσεις.

ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΗ αποδείχθηκε η πρώτη μας συνάντηση. Το να ξαναβάλω τα πράγματα στην αρχική τους θέση, αποδείχθηκε σχεδόν κατάδυση στα βαθιά χωρίς φυάλες οξυγόνου. Ευτυχώς ο μάστορας ολοκλήρωσε την προσπάθειά μου αφού κάποιες βίδες περίσσεψαν (αυτό εξακολουθεί να μου συμβαίνει!) και δεν κατάφερα να τυλίξω το σχοινάκι που μετακινεί τον δείκτη κατά την αλλαγή των σταθμών. Το συντόνισα στον πιο ισχυρό σταθμό, το έκλεισα όπως-όπως, το τοποθέτησα στην αρχική του θέση και κάποια στιγμή αργότερα παραπονέθηκα στους γονείς μου ότι δεν μπορώ να αλλάξω σταθμό στο ράδιο. Έτσι ξεκινάνε οι μεγάλοι έρωτες, με προσεκτικά βήματα αναγνώρισης στην αρχή και με νευρική υποχώρηση στο πρώτο στραβοπάτημα για ανασύνταξη και προετοιμασία της επόμενης κίνησης.

ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΗ αποδείχθηκε η δεύτερη. Ήμουν φανατικά ένας από τους αναγνώστες του «Μικρού Επιστήμονα». Δραχμή-δραχμή μάζευα να τις κάνω δέκα για να το αγοράσω. Μαθητής έκτης δημοτικού ακόμη, είχε την κατασκευή ενός ραδιόφωνου που λειτουργούσε χωρίς ρεύμα! Απλή κατασκευή, πάνω σε ένα χαρτόνι, με μια κεραία που κρέμασα στην αυλή του παππού μου, με ένα μικρό ακουστικό. ΜΑΓΕΙΑ. Πόσο παράξενο και απλό ήταν, με έναν γαληνίτη να συλλαμβάνεις τα κύματα που οργιαστικά και δήθεν αδιάφορα κυκλοφορούν τριγύρω, να τα αποκωδικοποιείς και να τα κάνεις μελωδίες! Εξέλιξα την κατασκευή ώστε να μπορεί να επιλέγει σταθμούς και στη συνέχεια να παίρνει ενέργεια από αλατόνερο! Η κατασκευή αυτή ήταν που με έπιασε από το αφτί και με άφησε έξω από την πόρτα του θαυμαστού κόσμου των ηλεκτρονικών. Και εγώ την άνοιξα…

ΈΖΗΣΑ την μαγεία της εκπομπής σαν ραδιοπειρατής (είναι το θέμα του επόμενου post) και τις εποχές της ελεύθερης ραδιοφωνίας (δυστυχώς) σαν ακροατής. Σήμερα εξακολουθώ να ακούω ραδιόφωνο και καμιά φορά το αφήνω ανοικτό να συνοδεύει όλη την βραδιά μου. Εδώ και μερικά χρόνια σταμάτησα να κάνω ακρόαση από το ακριβό στερεοφωνικό και απολαμβάνω τις μουσικές του κάθε παραγωγού από το μικρό μου Model One της Tivoli Audio. Ευχαριστώ τον (λίγο-πολύ μύθο στη βιομηχανία ήχου) Henry Kloss που μετά από 40 χρόνια έρευνας κατασκεύασε αυτό το υπέροχο κομμάτι που με ταξιδεύει σε μια περασμένη εποχή όταν η ζωή ήταν πιο απλή και το ραδιόφωνο αποτελούσε πηγή εξαιρετικής θαλπωρής και απόλαυσης.

ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ φωτογράφηση (μαζί και ανάμεσα σε αγαπημένα βιβλία) του παλιού ραδιόφωνου που γλίτωσε από τον κανιβαλισμό και του νέου μου αποκτήματος:

Το Tivoli ποζάρει ανάμεσα σε Philip Dick (Ο Άνθρωπος Στο Απόρθητο Κάστρο, Θεϊκή Εισβολή, Η μετεμψύχωση του Τίμοθι Άρτσερ, Ούμπικ), William Gibson (Νευρομάντης, Κόμης Μηδέν, Εικονικό φως), Dan Brown, Clive Parker, Philip Pullman, Λιαν Χερν, Κάθριν Φισερ. Αξιοσημείωτη η δύσκολη τριλογία (είναι στο δεύτερο τόμο τώρα) "Η Δυσλειτουργία Της Πραγματικότητας" που άλλαξε τον τρόπο σκέψης μου.

Το παλιό αμερικάνικο RCA ποζάρει ανάμεσα σε Tolkin (Χόμπιτ, Ο Άρχοντας Των Δακτυλιδιών), Norman Spinrad (Ο Τζακ Μπάρον και η Αιωνιότητα, Ο Τελευταίος Παγκόσμιος Πόλεμας, Οι Ειδήσεις Των 11), Ursula Le Guin (Το Έπος Της Γαιοθάλασσας, Ο Αναρχικός Των Δύο Κόσμων, Τα Γενέθλια Του Κόσμου), Terry Pratchet.